Studiebegeleiding en psychologieIn het hedendaagse onderwijs is effectief leren cruciaal voor succes. Traditionele methoden schieten vaak tekort in het vervullen van de individuele behoeften van scholieren en studenten. Studiebegeleiding, bijles en huiswerkbegeleiding bieden uitkomst, vooral wanneer ze worden gecombineerd met inzichten uit de psychologie. Althans, dat is mijn stellige overtuiging...
Individuele aandacht als sleutel tot succes Studiebegeleiding en bijles bieden een gepersonaliseerde leerervaring. In een klas met veel leerlingen is het voor docenten lastig, zo niet ondoenlijk, om iedereen voldoende aandacht te geven. Individuele begeleiding stelt studenten in staat om op hun eigen tempo te leren, specifieke vragen te stellen en diepere inzichten te verkrijgen. Huiswerkbegeleiding helpt bij het aanbrengen van structuur in studiegewoonten. Het bevordert discipline en zorgt voor consistente voortgang in het leerproces, wat leidt tot betere resultaten en minder stress. Psychologie en leren Psychologie biedt inzicht in hoe jongeren informatie verwerken, hun gedrag en hoe zij zich ontwikkelen. Door psychologische principes toe te passen in studiebegeleiding, kunnen we beter inspelen op de motivaties en uitdagingen van scholieren en studenten. Zo is uitstelgedrag bijvoorbeeld een veelvoorkomend probleem. Psychologische technieken kunnen helpen dit te herkennen en aan te pakken, bijvoorbeeld door het stellen van haalbare doelen en het implementeren van beloningssystemen. Dijkstra (2015) benadrukt het belang van metacognitie of 'leren leren'. Dit houdt in dat scholieren niet alleen de lesstof begrijpen, maar zich ook bewust zijn van hun eigen leerproces. Belangrijke strategieën daarbij zijn onder meer: - Zelfreflectie: actief nadenken over wat en hoe er is geleerd; - Actief leren: betrokkenheid door discussie, praktijkvoorbeelden en toepassing van kennis. - Gespreide herhaling: informatie over tijd verspreid herhalen voor beter langetermijnbehoud. Deze benaderingen bevorderen efficiënter leren en diepgaand begrip. Verbinding tussen begeleiding en psychologie Als studiebegeleider en toegepast psycholoog pas ik deze principes toe in mijn werk. Met een focus op de unieke behoeften van elke student, combineer ik educatieve en didactische ondersteuning met psychologische en pedagogische inzichten. Ik begin met het evalueren van de leerstijl en voorkeuren van de student, vaak via psychologische assessments. Op basis hiervan ontwikkel ik met de scholier een persoonlijk leerplan dat zowel de academische als emotionele aspecten adresseert. Onderscheidend daarbij is de aandacht voor het emotionele welzijn van studenten. Stress, angst en zelfvertrouwen zijn direct van invloed op leerprestaties. Door een ondersteunende omgeving te creëren, help ik studenten niet alleen academisch, maar ook persoonlijk te groeien. De combinatie van studiebegeleiding en psychologie biedt een holistische benadering van leren. Het gaat verder dan het overbrengen van kennis; het richt zich op het ontwikkelen van levenslange leerstrategieën en een positieve houding ten opzichte van educatie, of althans zo positief mogelijk ;-). In een tijd waarin persoonlijke ontwikkeling net zo belangrijk is als academische prestaties, is de integratie van psychologie in studiebegeleiding van grote waarde. Een dergelijke aanpak kan scholieren en studenten helpen hun volledige potentieel te bereiken, hoe groot dat ook is en waar het ook (in) gelegen mag zijn.
0 Opmerkingen
Vooropgesteld: ik ben wars van paniekzaaien, kettingberichten en tendentieuze berichtgeving. Nou vooruit, voor deze keer dan. Als studiebegeleider valt me namelijk wel iets op in de manier waarop we omgaan met de coronaperikelen in relatie tot onze jeugd. Het sluiten van de scholen is niet nodig, aldus de experts... Als studiebegeleider ontvang ik dagelijks (ja, op veilige afstand, individueel en hygiënisch verantwoord) scholieren en studenten van zo'n beetje alle regionale onderwijsinstellingen. Natuurlijk worstel ook ik met het vraagstuk in het kader van mijn dienstverlening en hoe ik mijn scholieren en studenten het best kan blijven helpen. Maar ook hén, onze schoolgaande toekomst, houdt het bezig, ook al weten zij -net als wij- ook vooral niet goed wat ze ermee moeten. Hoe jonger de scholier, hoe aanlokkelijker een paar weekjes schoolvrij natuurlijk klinkt, ook al maken ze zich wel degelijk zorgen om opa en oma.... Maar los van hun eigenbelang, zijn ze zeker niet gek, stellen ze wel degelijk een aantal relevante vragen en snappen ze ook wel dat ze op school een potentiële broedhaard kunnen zijn voor het virus dat de wereld in zijn greep heeft... Ik ben geen medisch expert, vertrouw op hen die dat wel zijn en het volgende is slechts gebaseerd op de indrukken die ik de afgelopen periode kreeg op basis van opmerkingen van en geuite zorg door de scholieren en studenten die ik mag begeleiden. Dit dus zonder het empirisch onderzocht te hebben. Dat gezegd hebbende, dan nu toch maar dat gevoel... Ondanks de vaak stoere puberhouding, zijn onze kids angstig, verward, verdrietig en ook wel boos over de mixed signals die wij hen in onze aanpak geven. Op een moment waarop ze ons het meest willen en moeten vertrouwen, zien en merken ze dat wij het ook niet goed weten en zelf niet veel verder komen dan het hamsteren van wc papier, omdat het ons vanuit angst ook dunnetjes door de broek loopt... Een aantal scholen in de regio staat aan de vooravond van de toetsweek; een voor veel scholieren toch al intensieve, spannende periode. In ons getwijfel rondom het al dan niet sluiten van scholen, stellen we hen in mijn optiek voor een haast onmogelijke opgave. Ik merk dat het hinken op twee gedachten hun motivatie, inzet en concentratie niet ten goede komt. 'Want waarom zou ik maximaal gaan leren, als de school maandag misschien toch dicht is? En die leraar is toch al een week ziek, dus ja...' Los van het realiteitsgehalte, vanuit hun oogpunt zeker een begrijpelijke gedachte. Ik houd in ieder geval mijn hart vast voor hun punten de komende week ... maar zal er voor hen zijn to pick up the pieces... De opmerking 'Waarom moet mijn broer die op het hbo zit wel thuisblijven en moet ik als mbo'er wél naar school? Ben ik soms minder waard dan hem?' deed zelfs pijn. En helaas kreeg ik deze, weliswaar steeds wat op een andere manier, vaker te horen. Om vanuit een economisch belang tot dit soort besluiten te komen, is ook niet echt uit te leggen. Los van de vraag of deze aanname wel klopt, is de gedachte alleen al verschrikkelijk. Om over de onmogelijke taken voor ons leerkrachtenkorps om kwalitatief volwaardig onderwijs te blijven bieden aan het drietal voor hun neus en het verleggen van de verantwoordelijkheid onze snotneuzen naar huis te sturen nog maar te zwijgen. Ergens geven we onze jongste kinderen dus een signaal dat we economie laten prevaleren boven gezondheid, inclusief een flink stuk psychologie. Misschien zijn daar wel goede redenen voor. Maar laten we op korte termijn in ieder geval een duidelijk signaal geven, een einde maken aan de onzekerheid en dus de scholen sluiten. En als dat landelijk een stap te ver is, laten we dan in ieder geval in het geplaagde Brabant een statement maken. Laten we een oplossing creëren voor de kinderen van mensen die werkzaam zijn in de zorg of andere onmisbare dienstverlening. Als dat nodig is, vang ik er graag wel een of twee mee op! U toch ook? En laten we van daaruit bouwen aan een verantwoorde herstart van onze scholen, te beginnen bij onze eindexamenkandidaten. Want ook die hebben twijfel ... en misschien wel meer dan normaal... succes toppers!
Walter Wildhagen studiebegeleider De onderstaand gebruikte namen zijn fictief, het verhaal is echter maar al te echt! [d.i. licht gedramatiseerd en ingekort voor de leesbaarheid] ..... goedemorgen, met Walter Wildhagen ... ja, goedemorgen Walter, je spreekt met Lucinda Rijkeboer. Goedemorgen Lucinda, wat kan ik voor je doen? Jij geeft toch bijles? Nou, onze Cassie zit dus op de HAVO en dit jaar gaat het allemaal niet meer vanzelf. Ze zit nu in de 4e en tot vorig jaar hoefde ze niet zoveel te doen. Toen ging het vanzelf. Maar sinds dit jaar ... het is allemaal veel meer, ze krijgt het niet gedraaid allemaal ... het lukt haar gewoon niet meer zo. Wat vervelend, laten we eens kijken of we een moment in de week kunnen vinden, waarop ze voor studiebegeleiding langs zou kunnen komen. Hoe ziet haar weekrooster eruit? Eens even zien. Op maandag is ze om 15u uit, maar dan kan ze niet want daarna gaat ze werken bij de Jumbo. Op dinsdag kan sowieso niet, want dan heeft ze blokfluitles. Op woensdag is ze pas laat uit en daarna werkt ze altijd bij haar oom in het restaurant. Donderdag zou kunnen, maar de laatste weken werd ze ook ingeroosterd bij de Jumbo. Op vrijdag is ze pas om 16u uit en moet ze om 18u op de dansles zijn... Euh, oké? Is ze misschien dan een ochtend vrij, of enkele uren in de ochtend? Ja, op dinsdagochtend altijd... maar dan is ze bezig met haar scootertheorie. Daar was ze een paar keer voor gezakt en nu doet ze zo'n cursus... Oké ... ja, dus eigenlijk heeft ze helemaal geen tijd voor studiebegeleiding? En u zegt dat ze het allemaal niet meer kan bolwerken op school...? Ja, nou .. ik hoor het mezelf zeggen ... jeetje. Ja, ze zijn ook zo druk allemaal die kids. Maar nu ik het mezelf hoor zeggen ... ja, misschien moet ze eens wat minder gaan werken. Dan heeft ze ook meer tijd voor school. Dat lijkt me een goed idee! [*maar denkt bij zichzelf: joh!?] Ja, dat gaan we doen. Bedankt!
En zo ga je in 2017 al weer het vierde jaar in waarin je studiebegeleiding mag geven. Inmiddels heb ik meer dan 115 studenten mogen helpen; vakinhoudelijk, in planning, motivatie en concentratie. En wat leer én geniet ik daarvan. Want '4 x 5 is iets-dinges ...' Ik reken het goed! Wiskunderen ...Student X: 'Hoeveel kinderen komen er nu eigenlijk wiskunderen bij jou?' Heel wat! Samen met Engels vormt wiskunde het voornaamste vakinhoudelijke alibi om de stap tot studiebegeleiding te nemen. Maar eigenlijk is het zo dat bij iedereen het (zelf)vertrouwen de allergrootste rol speelt. Zodra ik kan laten zien dat ze helemaal zo slecht niet zijn in het vak, blijkt de grootste hobbel genomen en is men al op de goede weg. Ssst, niet verder vertellen ... ;-) Student X: 'Maar waarom zo vaak voor wiskunde?' Een lastig te beantwoorden vraag. Opvallend veel kinderen vinden wiskunde lastig, niet leuk, (te) veel werk en vragen zich voortdurend af 'waarvoor ze dat ooit nodig gaan hebben?' En daarin zijn ze zeker niet alleen... Wat ook écht opvalt is het onbegrip waarop het kind nogal eens stuit, juist bij de wiskundeleraar... Bij een intakegesprek vraag ik altijd naar leukste én minst leuke vakken en docenten. Wiskunde en de daarbij behorende docent zijn nogal eens 'winnaar' in de laatstgenoemde categorie. Is de wiskundedocent misschien het vak gaan geven omdat hij/zij goed was in wiskunde? Ja, natuurlijk! Maar mist de wiskundedocent (wellicht daardoor?) vaak een sociaal-pedagogische schakel? Zonder dit empirisch getoetst te hebben en ze allemaal over één kam te willen scheren, zou je het op basis van de verhalen van de kinderen en hun ouders bijna voor waar aannemen... Ssst, niet verder vertellen ... ;-) Leerling A: 'Rekenen, wie heeft dat bedacht joh? Vond die dat wél leuk?' Een vertederende opmerking van een van mijn leerlingen. Rekenen en wiskunde zijn voor mij echter ook de vakken waarin de grootste successen het snelst en makkelijkst gehaald kunnen worden. Wiskundig veel minder goed onderlegd (ja, ik was er vroeger ook 'slecht' in!) dan de wiskundedocent, komen voldoendes voor mijn studenten vaak al snel in zicht. Persoonlijke aandacht, in alle rust, positief motiverend en stimulerend en menig student springt van een 4 naar een 8. Dat doen ze feitelijk zelf, maar ze zijn mij er altijd heel dankbaar voor! Ssst, niet verder vertellen ... ;-) Student Y: 'Niet te skeer, 10-en zijn vet!' Een 10 halen is trakteren. En ook echt geen uitzondering! Het geglunder van de student als die zijn/haar 10 op tafel legt is prijsloos. Nog mooier is het contrast tussen het 'ik snap er echt geen f*ck van, he-le-maal niets!' bij aanvang van de studiebegeleiding naar 'hm, eigenlijk niet eens zo moeilijk' bij een mooie voldoende. Blijft leuk om hen dat in te wrijven. Ssst, niet verder vertellen ... ;-) Student Z: 'Zal ik vragen of jij mee naar het proefwerk mag?'
Nee, dat mag toch niet, maar bedankt voor het compliment. Je kunt het zelf ook! Eigenlijk heb je mij niet meer nodig ... misschien wordt het wel tijd om het weer helemaal zelf te gaan proberen..? ... 'Oh, euhh .... maar mag ik wel blijven komen?' Ja hoor, tot volgende week! Met een groot genoegen ga ik stilaan richting een eerste volledig jaar studiebegeleiding. Ik mag wel zeggen; een succesvol jaar studiebegeleiding! Vanaf het eerste moment liep het storm met voor mezelf direct een uitdaging in het zoeken naar een gezonde balans. Zoals de Amerikaanse Science fiction schrijver Robert Heinlein zei: where one teaches, two learn ... Hij heeft gelijk!
Hulpvraag staat zelden op zichzelf Een moeder, gefrustreerd en in lichte paniek aan de lijn; zoonlief gaat niet zo goed op school. 'Twee, drie, vier keer in de week? Zegt u het maar!' Nee mevrouw, laten we eerst eens kennis maken aan de hand van een intakegesprek. En in het intakegesprek gaan we in op de hulpvraag, de hulpvraag van uw zoon. Op basis daarvan kijken we verder... Hulpvraag is slechts een alibi Uitzonderingen daargelaten blijkt het verzoek om hulp in het algemeen niet op zichzelf te staan. Meestal ligt er een groter vraagstuk aan ten grondslag. Problemen met Engels zijn dan problemen met begrijpend lezen, een achterstand bij wiskunde is al bij het rekenen op de basisschool opgelopen. Moeite met plannen kan soms ook gewoon een motivatiegebrek zijn en een 'ik snap er geen zak van' duidt nogal eens op een haperend zelfvertrouwen. En een gebrekkige discipline verklaart de student zelf vanuit een 'blij dat ik ff thuis weg ben', hoe goed men het daar ook allemaal bedoelt. Hoe dan ook, de begeleiding wil na een initiële hulpvraag nogal eens van aard veranderen... en soms tot ronduit hilarische uitspraken van leerlingen leiden: 'Ik heb gisteren nog een flesje aquarium opgedronken' en 'wiskunde? ... stom spel!'. Karakteristieke elementen Zo is er binnen de studiebegeleiding een groot aantal gemeenschappelijke elementen te ontwaren. Daarover in een latere blog nog veel meer. Studenten willen echter bovenal serieus genomen worden en waarderen (en beantwoorden!) oprechte interesse. Studiebegeleiding werkt heel goed, maar is geenszins een structurele garantie tot succes. Het meetrainen van studievaardigheden, vooruitlopend op een noodzakelijke zelfstandigheid is een absolute must... maar wordt nogal eens vergeten. Huiswerkbegeleiding De la Salle Net iets anders is de laagdrempeliger huiswerkbegeleiding op De la Salle waarmee ik recentelijk gestart ben. Daarin ligt de nadruk op plannen, organiseren maar simpelweg vooral ook het voltooien van het huiswerk. Hoewel de werkwijze nog uitgekristalliseerd moet worden en de groepsgrootte nog mag toenemen, zijn de voortekenen erg positief te noemen. Wordt vervolgd... |
WalterSinds begin 2014 geef ik met heel veel plezier studiebegeleiding. In dit blog deel ik mijn bevindingen en hersenspinsels. Archief
September 2024
Categorieën |